Snelwegtankstations en laadstations gebaat bij snelle duidelijkheid concessiewet

De laatste tijd verschijnen er regelmatig berichten in de media over dat het laadnetwerk langs de snelweg onder druk staat doordat de huidige concessiewet tankstation exploitanten verbiedt te investeren in laadmogelijkheden. Exploitanten van laadstations worden juist weer beperkt in het toevoegen van voorzieningen.

Er wordt in de media veel nadruk gelegd op het feit dat er gedwongen laadpunten moeten worden verwijderd door tankexploitanten. Zo berichtte De Telegraaf eind september dat de laadpalen ‘bij de bosjes verdwijnen’. Autoweek meldt dat dit in realiteit niet om hele grote aantallen gaat. De NOS meldde begin oktober dat de tankstations ‘op de schop gaan voor elektrische auto’s’.
Wat belangrijk is, is dat de huidige onduidelijkheid over de toekomstige concessiewet partijen frustreert in het doen van investeringen in de toekomst.

Het tankstation zoals we dat nu kennen, zal er over 20 of 30 jaar waarschijnlijk heel anders uitzien. Een maatschappij vrij van fossiele brandstoffen is het streven en volgens het huidige EU-beleid zal dat na het jaar 2035, het moment dat dat de verkoop van nieuwe fossiele brandstofauto’s wordt verboden, de realiteit in wording zijn.

In mei 2024 bleek, vanuit het door Troostwijk gepubliceerde “Tankstations in beweging – Maar waar naar toe?”, dat het aandeel van volledig elektrische auto’s circa 5% van het totale personenwagenpark bedroeg. In de eerste negen maanden van 2024 is dit aandeel met 15% gegroeid. Uit het onderzoek werd al duidelijk dat exploitanten van tankstations een uitdagende periode staat te wachten als gevolg van de transitie van fossiele brandstofauto’s naar elektrische auto’s.

Troostwijk verwacht dat na 2035 de brandstofafzet snel zal dalen. Afhankelijk van hoe soepel de energietransitie verloopt zal de brandstofafzet 60% tot 90% lager liggen in 2050. Dit zal grote gevolgen hebben voor de huidige tankstations.

Tevens bleek uit het onderzoek van Troostwijk dat snelwegtankstations de meest waardevaste locaties zijn: nu nog als tankstations en in de toekomst als laadstations. Het voorzieningenniveau op deze locaties zal een steeds grotere rol gaan spelen: shop, horeca, ontspanning, werkplekken, etc.
Wie de investeringen gaat doen om de huidige snelwegtankstation-locaties om te vormen naar multifunctionele verzorgingsplaatsen hangt sterk af van hoe de overheid de regels voor de concessies vastlegt. Het huidige Convenant ‘Alternatief Traject MDW Benzine Hoofdwegennet’ uit 2000 gaat namelijk op de schop.

Zowel exploitanten van snelwegtankstations als van laadstations willen investeren in de toekomst. Beide partijen willen uitbreiden, maar worden hierin beperkt door de huidige concessiewet.

De overheid heeft aangegeven dat ze met een nieuwe concessiewet zal komen, maar worstelt met het vraagstuk hoe deze eruit moet komen te zien. Exploitanten van tankstations zouden graag één concessie voor alles willen: tanken, laden en (horeca)voorzieningen.

Exploitanten van laadstations vinden een concessie voor laden en (horeca)voorzieningen voldoende. Hiermee neemt de mogelijkheid toe dat de concessie volledig wordt opgesplitst in concessies voor tanken, laden en (horeca)voorzieningen. Welke vorm de nieuwe concessiewet ook krijgt, het lijkt vrijwel onmogelijk om alle betrokken partijen tevreden te stellen.

De bal ligt nu bij de overheid. Minister Madlener overlegt met alle betrokken partijen, maar van een snelle besluitvorming lijkt nog geen sprake​. Terwijl dit juist van cruciaal belang is om de investeringen in de uitbreiding van het laadnetwerk op gang te houden. Want zoals gezegd, zowel de exploitanten van tankstations als laadstations willen investeren in de toekomst. En aan de juiste investeringen kunnen ze pas beginnen, wanneer ze helderheid hebben vanuit de overheid en weten waar ze aan toe zijn.