Met de Troostwijk kwartaal Index informeren wij u over de ontwikkelingen van de prijzen van bedrijfs- en kantoorgebouwen, woningen en bedrijfsinventaris. Onze indexcijfers geven een indicatie voor de indexatie voor de verzekerde bedragen voor het aankomend kwartaal.

De Troostwijk-index voor bedrijfsgebouwen en kantoren: 125,2
De Troostwijk-index voor woningen: 123,3
De Troostwijk-index voor bedrijfsinventaris: 123,3

	KW4 2023	KW3 2023	KW4 2022	% t.o.v. voorgaande kwartaal	% t.o.v. zelfde kwartaal voorgaande jaar
Bedr./Kantoor	125,2	125,1	119,7	+0,1%	+4,6%
Woningen	123,3	123,3	117,4	+0,0%	+5,0%
Inventaris	123,3	122,5	115,1	+0,7%	+7,1%

.

Kwartaal op kwartaal laten de bouwkosten een stabiel beeld zien. De productiekosten voor inventaris stijgen licht. Jaar op jaar is nog altijd sprake van een aanzienlijke stijging, wel zwakt de jaar op jaar stijging steeds verder af.

Het stabiele beeld van de bouwkosten wordt veroorzaakt doordat veel bouwmaterialen kwartaal op kwartaal nauwelijks in prijs bewegen, sommige bouwmaterialen laten zelfs een daling zien. Beton en cement stijgen nog wel altijd licht, hogere energie- en CO2-emissieprijzen en een beperkte beschikbaarheid van grondstoffen zijn hier de oorzaak van. De component loon in de bouwkosten blijft stabiel, na de loonsverhoging van 2,5% in juli. In het laatste kwartaal van 2023 starten de onderhandelingen voor een nieuwe CAO voor 2024

De bouwsector staat onder druk. Het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB) verwacht voor 2023 en 2024 een krimp van 2% van de bouwproductie. Voor 2023 verwacht EIB dat de woningbouw met 6,5% krimpt. Voor de utiliteitsbouw is de daling minder (-1,5%). Voor 2024 verwacht EIB zelfs een daling van 8% voor zowel woning- als utiliteitsbouw. De krimp in de bouwsector wordt veroorzaakt door een aantal factoren: verslechterde economische vooruitzichten, hoge rentes, hoge grondstof- en materiaalprijzen, etc. De krimp in de sector zorgt ervoor dat aannemers steeds vaker scherper inschrijven op projecten om opdrachten binnen te halen. Dit is terug te zien in de daling van de kosten voor (onder)aannemers in de totale bouwkosten. De krimp in de bouwproductie zorgt er tevens voor dat de vraag naar bouwmaterialen afneemt, waardoor prijzen nog nauwelijks stijgen of zelfs dalen. De verwachtingen voor de bouwkosten in 2024 zijn dan ook dat deze beperkt zullen stijgen.

De productiekosten van bedrijfsinventaris stijgen licht in het vierde kwartaal. Hoewel ook hier sprake is van dalende prijzen van materiaal-, grondstof- en energieprijzen, laten de eindproducten nog wel een lichte stijging zien. Echter, met de verslechterde economische vooruitzichten is het de verwachting dat ook hier sprake zal zijn van hooguit een lichte stijging van de productiekosten in het komende jaar.

De daling van de grondstofprijzen wordt onder andere veroorzaakt door afkoelende economieën, de productie in de industrie in Europa krimpt de laatste maanden, terwijl een belangrijk productieland als China slechts een beperkte groei verwacht in 2023. Alleen olie laat de laatste maanden een stijgende lijn zien. Dit wordt hoofzakelijk veroorzaakt door productiebeperkingen van belangrijke olieproducerende landen als Saudi-Arabië. De verwachting dat de productiebeperking tot zeker oktober zal worden verlengd, zorgt voor een gestage stijging van de olieprijzen.

De lonen in de industrie stijgen nog wel licht. Net als in andere sectoren is er ook sprake van personeelstekorten in de industrie, wat de lonen opdrijft.

Verwachte prijsontwikkeling van enkele belangrijke grondstoffen en materialen:

Grondstof/materiaal	Verwachte prijsontwikkeling	% tov begin 2023
Olie	Stijgend	0%
Staal	Stabiel	-7%
Aluminium	Stabiel	-14%
Zand	Licht stijgend	+3%
Cement/beton*	Licht stijgend	+4%
Bakstenen	Licht stijgend	+3%
Hout	Stabiel	0%
Glas	Stabiel	-1%
Kunststof	Licht dalend	-2%
Verf	Stabiel	0%

* Cement en beton zijn aan het begin van 2023 fors in prijs verhoogd (+10% tot 15%)

De energie- en grondstofprijzen hebben de afgelopen twee jaar een grote invloed op de productie- en bouwkosten gehad. Inmiddels dalen de energieprijzen weer (circa 60% lager dan de piek in het vierde kwartaal van 2022), maar er is nog altijd sprake van 40% hogere energiekosten ten opzichte van medio 2021.

De krapte op de arbeidsmarkt in Nederland blijft onverminderd groot. Het is niet de verwachting dat de afkoelende economie tot een veel ruimere arbeidsmarkt zal leiden. De krapte op de arbeidsmarkt zorgt ervoor dat werknemers sterker staan bij looneisen, daarnaast moeten werkgevers vaak dieper in de buidel tasten bij het aantrekken van nieuw personeel.

In onderstaande tabel volgt de verwachting voor de komende vier kwartalen. Het betreft een trendmatige ontwikkeling op basis van de laatste data.

	KW4 2023*	KW1 2024	KW2 2024	KW3 2024	KW4 2024
Bedr./Kantoor	125,2 (125,7)	125,5	126,1	126,5	127,6
Woningen	123,3 (123,4)	124,1	124,6	125,1	125,8
Inventaris	123,3 (122,8)	124,0	124,7	125,2	125,8

*definitief, tussen haakjes de voorspelling zoals gedaan in het voorgaande kwartaal

Bij de bepaling van de indexcijfers maakt Troostwijk gebruik van een aantal informatiekanalen. Uit al deze informatie wordt een samenstelling gemaakt waaruit een gemiddeld indexcijfer wordt verkregen. De indexcijfers die Troostwijk afgeeft zijn algemene cijfers en niet gerelateerd aan een specifiek type vastgoed (bijv. logistiek, productie, kantoorvilla, eengezinswoning, appartement, etc.) of aan een specifieke branche (bijv. metaal, chemie, diensten, etc.).

Als u nog vragen heeft kunt u contact opnemen met onze afdeling research, zij zijn bereikbaar via index@troostwijk.nl